Jungle Man

De laatste week van ons verblijf in Maleisie hebben we doorgebracht op Borneo. De vlucht duurde zo'n 3 uur en bracht ons naar de plaats Sandakan. In Sandakan zelf was voor ons niet zoveel bijzonders te beleven. Daarom namen we na aankomst direct een teksi (taxi) naar Sepilok. In Sepilok was de voor ons grootste trekpleister van Borneo gesitueerd namelijk: The Orang-Utan Rehabilitation Centre. Aangezien we erg vroeg waren en onze accomodatie; Sepilok B&B (wat ik trouwens iedereen kan aanraden mochten jullie ooit naar Borneo gaan en de meest aardige staff van het eiland willen ontmoeten) in de buurt van het Orang-Utan Rehabilitation Centre stond, zijn we er om half 3 direct naartoe gelopen.

Het Orang-Utan Rehabilitation Centre is een plek waar jongere Orang-Utans, die gered zijn van het bestaan als huisdier of waarvan de moeder is overleden door het kappen van het regenwoud en daardoor wees zijn geworden, worden verzorgd en getraind om op den duur op eigen benen te staan en weer terug kunnen keren naar het regenwoud. Het centrum verzorgd echter ook oudere Orang-Utans die bijvoorbeeld moeilijk aan hun eten kunnen komen of gewond zijn. Twee maal daags worden de Orang-Utans gevoerd, een keer in de ochtend om 10uur en een keer in de middag om 3uur. Wij waren gelukkig nog optijd om die van 3uur bij te mogen wonen.

Voedertijd
Twee verzorgers lopen naar een plateau, op voldoende afstand van 'het publiek' en leggen hier wat water en bananen (of ander soort fruit) voor de Orang-Utans neer. Zodra dat gebeurt zie je de touwen die boven ons en de verzorgers hangen al een beetje bewegen. Langzaam maar zeker beginnen de touwen steeds meer te bewegen en zie je ineens een paar krachtige armen tevoorschijn komen, vervolgens ook het hoofd en sta je ineens oog in oog met een van de meest bijzondere dieren ter wereld. Ze zijn ongelofelijk sterk en lenig, iets wat wij mensen tijdens de evolutie helaas zijn verloren. Maar het meest bijzondere vond ik toch wel dat de emoties van een Orang-Utan en hun gezichtsuitdrukkingen die daarmee gepaard gaan zo erg op die van een mens lijken. Sommige Orang-Utans gingen met hun rug naar het publiek toe zitten. Af en toe keken ze om maar als ze zagen dat de camera's nog volop op hun gericht waren, draaiden ze zich vlug weer om. Alsof ze weten dat ze worden gefotografeerd en het heel ongemakkelijk vinden. Ik denk dat ik op dezelfde manier zou reageren als ik even rustig mijn maaltijd op wil eten. Bij een hond zal je dit soort gedrag niet zien. Sommige Orang-Utans vonden de aandacht juist heerlijk en begonnen een showtje weg te geven voor het publiek. Er heeft een Orang-Utan wel een halfuur op dezelfde plek aan een liaan heen en weer gezwaaid en genoten van alle camera's die op hem gericht waren. Hilarisch! Het zijn echt grappige wezens, juist omdat je je als mens goed kan herkennen in hun gedrag. Bij sommige brutale Orang-Utans die even op hun vingers worden getikt door de verzorgers omdat ze eten van andere Orang-Utans stelen herken je hun ondeugende gedrag. En achteraf heel zielig kijken, net een kind. Sommige oudere Orang-Utans hebben een andere verdrietige blik in hun ogen, alsof ze weten dat hun regenwoud wordt gekapt en ze niet lang meer te leven hebben. Het zou zo ontzettend zonde en triest zijn als de Maleisische overheid doorgaat met het kappen van het regenwoud om palmplantages te planten voor de productie van palmolie! Bij dezen wil ik iedereen adviseren dat spul dus nooit te kopen. Ik weet zelf nog niet waar het in zit en of ik het ooit heb gekocht, maar voortaan let ik daar wel op. Want deze bijzondere wezens die het dichtst bij de mensen staan mogen nooit uitsterven!

Het Orang-Utan Rehabilitation Centre is een mega goed initiatief die het uitsterven van de Orang-Utan met alle middelen die ze hebben proberen tegen te gaan. Na het voeren van de oudere Orang-Utans zijn we naar een ander deel gelopen. Dit was het deel waar de jongere Orang-Utans werden verzorgd en getraind om weer terug te kunnen keren naar het regenwoud. Ik heb onwijs gelachen toen ik ze zag! Ontzettend speels en onwijs ondeugend. De verzorger moest een paar Orang-Utans dwingen om op het plateau te blijven en niet op de grond gaan liggen rollebollen en klieren. Op de grond zijn ze namelijk een makkelijk prooi voor mensen. Ik denk dat de Orang-Utan niet echt andere natuurlijke vijanden heeft. Maargoed, ook deze kleintjes gaven af en toe een showtje weg: kijk eens hoe goed ik kan 'slingeren'. Ook met elkaar waren ze aan het dollen; bijten, haren trekken, slaan.. net Mark en Yvonne! (Aaaah nieeet, wij waren best lief toen we klein waren :p..) Maaaar, ze waren ook heel lief voor elkaar: iets wat leek op kusjes geven en knuffelen. Zo schattig! Ik keek m'n ogen uit en had hier wel de hele dag willen blijven. Helaas, dat ging niet. Orang-Utans hebben ook gewoon hun privacy nodig weet je. Sowieso keerden ze weer terug de jungle in, om op een later moment weer terug te keren als er weer een maaltijd voor hun klaar zou staan. Of niet! Ze beslissen het helemaal zelf.

Kinabatangan Rivier
Een andere toeristsche trekpleister in de buurt van Sepilok is de Kinabatangan Rivier. Deze rivier staat er om bekend dat je veel 'wild life' aan de oevers kan spotten. Super cool natuurlijk, maar eigenlijk ook heel triest want 'wild life' komt normaalgesproken niet bij de oevers van een rivier. Deze dieren worden hier gedwongen om aan de oevers te leven omdat het regenwoud om hun heen wederom wordt gekapt voor palmplantages. We hebben twee dagen op de Kinabatangan Rivier kunnen varen, met een overnachting in het regenwoud. Het was ongeveer dezelfde ervaring als in Taman Negara, wat overigens veel groter is en nota bene de oudste jungle ter wereld (zie vorige blog: Jungle Book), alleen zagen we hier (op de Kinabatangan Rivier) tijdens de boottocht veel meer dieren en ook andere diersoorten dan op het schiereiland van Maleisie. Zo hebben we hier de bijzondere neusapen gezien. Net als de Orang-Utan zijn deze dieren alleen te vinden op Borneo en nergens anders in de wereld (behalve in een dierentuin misschien). We zagen zelfs een HELEBOEL neusapen, altijd in een groep. Soms een groep met allemaal vrouwtjes en een groot en sterk mannetje. Dat was dan degene met de grootste buik en de grootste neus, volgens de Maleisische bevolking ook wel de 'Dutch Man' genoemd, haha! En we hebben ook een 'Bachelor groep' gezien, dat is een groep met alleen maar mannetjes. Die bewegen zich een stuk sneller door de jungle voort en waren minder goed zichtbaar. Druk opzoek naar eten, denk ik. Veel mooie vogels hebben we gezien: verschillende type Tukan's en KingFisher's, heel mooi gekleurd! Veel brutale Makaken, waar we niet al te dichtbij konden komen, anders wordt je gegrepen. Maar tijdens de boottocht zag Bram nog net de plons van een krokodil die een Makaak had gegrepen. Dat was eigenlijk wel heel zielig, je hoorde alle andere apen krijsen (van verdriet en als waarschuwing). Sja, zo werkt de natuur nu eenmaal. Over krokodillen gesproken.. Daar zagen we er tijdens de ochtendtour (de volgende dag) ook nog DRIE van!!! Whaaah, super cool en best wel scary.. maar gelukkig was de grootste aan het pitten. En de twee kleinere krokodillen gingen, op z'n krokodils, zo heel langzaam het water in. Gelukkig hoorde ik geen klokje tikken, anders zou ik echt de kriebels krijgen!

's Nachts hebben we net als in Taman Negara een night walk gemaakt. Het enige verschil was dat we in Taman Negara meer diersoorten hebben gezien en dat er in de jungle bij de Kinabatangan Rivier geen pad lag van houten planken, maar je moest gewoon door de bosjes struinen. Ik vond het werkelijk doodeng! We hadden tenslotte in Taman Negara gezien dat je geen bladeren o.i.d. moest aanraken, want daar zaten juist de meest gevaarlijke insecten op. Daar komt nog bij dat er ook veel grote slangen aanwezig waren. Ik was blij dat het voorbij was! Bram had nog een paar coole insecten gespot waaronder een Assasin bug (de naam zegt genoeg) en wederom een mega grote centipede (zie Wikipedia). Het is jammer dat ik geen foto's kan uploaden, want jullie geloven echt nooit hoe groot die centipede was (zoiets als mijn hand! Jak!)

Mangrovebos
Na ons tweedaagse avontuur op de Kinabatangan Rivier zijn we ook nog naar het Mangrovebos in de buurt van Sandakan gegaan. We werden rondgeleid door Yan en Elvy. Elvy was een nieuwe tourguide die het van Yan moest leren. Yan is een moslima, dus zij vierde die dag Hari Raya, dat is in het Nederlands 'Suikerfeest'. En wij mochten daar ook wat van 'proeven', letterlijk en figuurlijk. We werden uitgenodigd in het huis van Yan en kregen allerlei zoetigheid voorgeschoteld. We vonden het echt super lekker! Helaas had ik wat bijwerkingen van de Malariapillen, dus ik kon niet te veel eten, misschien maar goed ook! Yan was erg gastvrij en we mochten haar allerlei vragenstellen over de Islam en over het Suikerfeest. Erg interessant. En wat me opvalt is hoe open Yan erover spreekt. We mochten alles vragen en omgekeerd vroeg ziji ook naar het Christendom in Nederland etc. Net toen we aanstalten wilden maken om weg te gaan, kwamen er zo'n 15 familieleden binnengelopen om ook te smullen van al het lekkers. Een maand lang gaan de mensen bijelkaar op familiebezoek in het dorp waar ze vandaan komen. Dat wil dus zeggen dat alle vliegtuigen en bussen vol zitten met feestvierende moslims, en dat hebben we gemerkt. Allemaal hebben ze prachtige kleding aan. Ze wilden voor mij wel even poseren voor de foto, haha!

Na het bezoek aan het huis van Yan zijn we weer een bootje ingestapt maar dit keer om een tocht te maken door de prachtige Mangrovebossen. Jemig, wat was het groot en mooi! Bram en ik waren de enige twee toeristen, dus we kregen extra veel aandacht en we konden ook naar meerdere plekken varen omdat alles veel sneller gaat als je maar met z'n tweeen bent natuurlijk. Onze 'kapitein' was een vissersman, dus hij wist precies hoe hij moest varen om ons alle mooie plekjes te laten zien. Wederom zagen we een paarl (neus)apen en KingFisher's. Tussen de Mangrovebomen ziet dat er toch heel anders uit. Yan had het erover dat ze de toeristen wat meer informatie mee wilt geven over de Mangrovebomen en dat ze daarom contact heeft gezocht met een onderzoeker uit Indonesie. Laat ik nu net mijn Bachelor Scriptie over Mangroves hebben geschreven! Ik zal haar na de vakantie wat extra informatie sturen.

In de avond bleven we bij Yan eten, en na het avondeten gingen we weer terug de Mangrovebossen in om een heel bijzonder fenomeen te aanschouwen en iets wat ik al heel lang mee heb willen maken namelijk.....VUURVLIEGJES! Aaaah, echt zo mooi en hypnotiserend bijna! Ik vraag me af of mensen door de vuurvliegjes op het idee zijn gekomen om kerstverlichting in de bomen te hangen, want die sfeer gaf het wel, alleen veel cooler natuurlijk! De mannetjes geven constant licht en de vrouwtjes knipperen. Af en toe zie je een vuurvliegje de groep ontsnappen terwijl hij licht geeft, maar al gauw keert hij weer terug naar die ene specifieke boom die voedingsstoffen voor deze vuurvliegjes biedt. Het is maar een enkele boom waar je de vuurvliegjes in kan zien. Een gids mag ook geen zaklamp op de vuurvliegjes schijnen. Ze komen op licht af (zo communiceren ze en vinden ze een partner), maar als je als gids je zaklamp aandoet en de vuurvliegjes vliegen er naartoe, dan kunnen ze hun weg terug naar de boom niet meer vinden en gaan ze dood. Leuk voor de toeristen misschien (om ze van dichtbij te aanschouwen), maar heel slecht voor de vuurvliegjes. Yan is zich hier gelukkig heel erg van bewust en doet dat niet. Vuurvliegjes zijn overdag ook gewoon in dezelfde boom aanwezig, maar dan zie je ze uiteraard niet. Het was een heel bijzondere ervaring. Wat ik al eerder zei: hypnotiserend mooi. En boven ons prijkte een heldere hemel met zulke heldere sterren dat het net vuurvliegjes leken.

Kota Kinabalu
Voordat we naar Kota Kinabalu zouden rijden. Zijn we nog een keer naar de Orang-Utan Rehabilitation Centre geweest .En dat was maar goed ook, want dit keer waren er veel meer Orang-Utans en toen de meeste mensen al weg waren en wij met een paar als laatste het centrum uitliepen, kwam er nog 1 Orang-Utan naar het pad om ons 'gedag te zeggen'. Hij kwam zo ontzettend dichtbij dat ik hem makkelijk kon aanraken. Ik moest mijn knuffeldrang dan ook flink onderdrukken, maar wat een mooi 'afsheidscadeau'.
In Kota Kinabalu brachten we de laatste twee dagen op Borneo door. Beetje rondzwerven door de stad en shoppen. Vanaf hier zouden we naar Manila vliegen, maar dat ging allemaal ietsje anders dan gepland aangezien onze vlucht was geannuleerd en we 's nachts eerst naar Kuala Lumpur moesten vliegen, daar een nacht op de grond hebben doorgebracht, en de volgende ochtend pas naar Manilla.

Maar... Borneo was het meer dan waard!
Groetjes vanuit Manilla,
Yvonne